Hoe gaan we Montfoort duurzaam verwarmen?

Multi-Criteria Analyse om kansrijke buurten te kunnen bepalen

Gemeente Montfoort

23 april 2024

Hoe bepalen we de kansrijke buurten?

In de Transitievisie Warmte ligt o.a. vast welke buurten kansrijk zijn om voor 2030 over te stappen naar aardgasvrij wonen en leven. Die buurten komen niet zomaar uit de lucht vallen: ze zijn bepaald op basis van een zogenoemde Multi-Criteria Analyse (MCA). Op deze pagina leest u hier meer over.

Criteria

Om te beginnen zijn er negen criteria opgesteld. Met die criteria konden we de kansen voor elke buurt om aardgasvrij bepalen. De criteria kwamen tot stand in samenspraak met onze samenwerkingspartners (stakeholders).

Zij concludeerden met elkaar dat niet elk criterium even belangrijk is. Daarom werden er wegingen toegekend. De partners konden in totaal 100 punten verdelen over de criteria. Dit leidde tot de volgende verdeling:

Draagvlak: 7 punten
Aanwezigheid van bronnen: 5 punten
Jaarlijks inkomen per huishouden: 10 punten
Technische staat van gebouwen: 10 punten
CO2-reductie: 23 punten
Koppelkansen: 10 punten
Aandeel corporatiewoningen: 0 punten
Maatschappelijke kosten en baten: 17 punten
Eindgebruikerskosten: 18 punten

Swipe hieronder voor meer toelichting over de verschillende criteria.

01 / 09

Draagvlak

De score voor draagvlak wordt bepaald op basis van de verwachte adoptiegraad uit de Enpuls Slimme Wijken Tool en het aantal inwoners dat in de verschillende buurten gebruik heeft gemaakt van een subsidieaanvraag voor energiebesparingsmaatregelen. Hoe meer draagvlak er in een buurt is, hoe hoger de kans dat bewoners enthousiast zijn en daarmee kunnen en willen bijdragen aan het maken van een wijkuitvoeringsplan.

Aanwezigheid van bronnen

De score van de aanwezigheid van bronnen wordt bepaald op basis van de termijn waarop de bronnen kansrijk zijn, en de schaalgrootte van de bron. Deze schaalgrootte wordt bepaald aan de hand van de potentie van de bron in gigajoules (GJ). Voor meer data over bronnen klik hier .

Jaarlijks inkomen per huishouden

Hoe hoger het gemiddelde inkomen in een buurt, hoe hoger de score op dit criterium. Inwoners met een hoger inkomen, hebben over het algemeen meer draagkracht om te investeren.

Technische staat van gebouwen

De technische staat van gebouwen krijgt een score gebaseerd op het tempo waarop de buurt aardgasloos kan worden. Dit wordt ingeschat op basis van de bouwperiode. Uitgangspunt daarbij is de periode die dominant is, dus: de periode waarin de grootste groep woningen in een buurt gebouwd is (bijvoorbeeld: ouder dan 1920, tussen 1983 en 1991, jonger dan 2007, etc).

CO2 reductie

Dit criterium wordt gescoord op basis van de besparing die gerealiseerd kan worden met isolerende maatregelen. Ook hier geldt dat de besparingspotentie is ingeschat op basis van de bouwperiode. Uitgangspunt daarbij is de periode die dominant is, dus: de periode waarin de grootste groep woningen in een buurt gebouwd is (bijvoorbeeld: ouder dan 1920, tussen 1983 en 1991, jonger dan 2007, etc).

Koppelkansen

Een koppelkans is de mogelijkheid om een opgave en een oplossing slim te verbinden. De score voor koppelkansen is bepaald op basis van het niveau waarop de koppelkansen aanwezig zijn. Hoe hoger het niveau, hoe groter de koppelkans. Meer weten over koppelkansen? Klik hier

Aandeel corporatiewoningen

Woningcorporaties hebben veel woningen in bezit. Daardoor kunnen zij als vliegwiel dienen in de warmtransitie, en soms zelfs een leidende rol pakken. Want als zij hun woningvoorraad gaan voorbereiden op aardgasvrij, kan dit ertoe leiden dat de rest van de gemeente makkelijker gaat volgen. Hoe meer corporatiewoningen in een buurt, hoe gunstiger het is voor de slagingskans van het aardgasvrij maken.

Maatschappelijke kosten en baten

Dit zijn alle kosten en baten om een warmtestrategie uit te voeren in een buurt buurt voor de Nederlandse samenleving als geheel. Bijvoorbeeld de kosten om een warmtenet aan te leggen. Hoe lager de kosten voor een buurt, hoe hoger deze scoort. De score van de maatschappelijke kosten en baten is bepaald op basis van de laagste nationale kosten volgens de Leidraad (PBL), exclusief groen gas en waterstof (deze zijn niet als opties opgenomen voor 2030).

Eindgebruikerskosten

Naast de maatschappelijke kosten zijn uit de berekeningen van het PBL ook de eindgebruikerskosten af te leiden. Dit zijn de kosten die daadwerkelijk in een woning of bedrijfsgebouw gemaakt moeten worden. Denk hierbij aan kosten voor isoleren, vervanging van de cv-ketel en het aanbrengen van een ventilatiesysteem. De energiekosten (of baten, als er sprake is van besparing) vallen ook onder de eindgebruikerskosten. Hoe lager deze kosten, hoe beter een buurt scoort op dit criterium.

Analyse

Op basis van bovengenoemde verdeling is een zogenaamde Multi-Criteria Analyse (MCA) uitgevoerd. Hiermee konden we een goed onderbouwde keuze maken.

Op basis van gegevens die we over de postcode-6 gebieden (gebieden met de cijfers en letters van de postcode, bijvoorbeeld 9999AA) in Montfoort hebben verzameld, is aan alle gebieden per criterium een score toegekend. Die scores zijn vervolgens vermenigvuldigd met de wegingsfactor.

Uit deze analyse volgde een ranglijst van gebieden, die we vertaald hebben naar CBS-buurten. Dit resulteerde in een overzicht van welke buurten in onze gemeente het meest geschikt zijn om de transitie naar aardgasvrij te starten.

Uitkomsten

Uit de analyse komen 3 buurten als meest kansrijk naar voren:

Zuid-Oost Linschoten
Keizerrijk
Noord-West Hofland

Planning buurten

Het lijkt dus slim om in deze kansrijke buurten te starten met een collectieve aanpak, en daarvoor een wijkuitvoeringsplan te gaan maken.

Let op: de clusters zijn geen exact afgebakende gebieden. In de toekomstige gesprekken met de buurt - die onderdeel zullen zijn van de pilot voor een wijkuitvoeringsplan - bepalen we samen de exacte afbakening van het gebied.