Hoe gaan we Montfoort duurzaam verwarmen?

Uit de analyses in de Transitievisie Warmte (TVW) is een aantal kansrijke warmtetechnieken naar voren gekomen. De keuze voor een techniek kan per buurt of per straat anders zijn; dit hangt af van de bebouwing en of er warmtebronnen aanwezig zijn. In de Warmtekoers zijn voor verschillende clusters de kansrijke technieken inzichtelijk gemaakt. Dit geeft een beeld van de meest waarschijnlijke warmteoplossingen op basis van de huidige kennis en stand van de techniek.

De Warmtekoers en de bijbehorende kaart zijn op dit moment indicatief uitgewerkt. In de Wijkuitvoeringsplannen worden de grenzen van de verschillende vlekken definitief en fijnmaziger uitgewerkt.

Er zijn meerdere warmtetechnieken die in de toekomst mogelijk als duurzaam alternatief voor aardgas kunnen dienen: individuele alternatieven in de vorm van (hybride) warmtepompen, warmtenetten gevoed door aquathermie, bodemwarmte/geothermie, restwarmte en hernieuwbaar gas in de vorm van groen gas en/of waterstof. Voor al deze technieken geldt: isoleren is de belangrijkste eerste stap! Daarom ligt de focus van de warmtetransitie tot 2030 op het besparen van energie. Maar natuurlijk ondersteunen en faciliteren we inwoners en ondernemers die al eerder aardgasvrij willen wonen en werken.

Onderzoek naar warmtenetten is waardevol omdat:

• aanpassingen in de gebouwen voor een warmtenet kleiner zijn dan bij bijvoorbeeld warmtepompen;
• met bepaalde typen warmtenetten ook gekoeld kan worden;
• de belasting op het elektriciteitsnet lager is;
• met een warmtenet optimaal gebruik wordt gemaakt van aanwezige bronnen.

In het overgrote deel van de gemeente (paarse gebieden op de kaart) zijn individuele alternatieven - zoals de (hybride) warmtepomp - het meest voor de hand liggende alternatief voor aardgas. In een deel van de kern Montfoort zien we echter ook kansen voor een warmtenet. De provincie voert momenteel een onderzoek uit naar scenario’s voor warmtenetten; de gemeente Montfoort doet hieraan mee.

In de kern Montfoort is er mogelijk een kans om energie uit de Hollandsche IJssel te halen (TEO, Thermische Energie uit Oppervlaktewater). Daarnaast biedt de rioolwaterzuiveringsinstallatie op IJsselveld kansen voor een warmtenet (zie zwart gearceerde gebied op de kaart). Het is goed om deze potentiële warmtebronnen verder te onderzoeken, omdat hiermee mogelijk enkele honderden woningen kunnen worden verwarmd. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of dit daadwerkelijk haalbaar is.

Op de meeste plekken in de gemeente Montfoort is een warmtenet helaas niet mogelijk. In dat geval kunnen inwoners en ondernemers terugvallen op individuele oplossingen (paarse gebieden op de kaart).

Met de huidige kennis en de stand van de techniek, zijn dit warmtepompen op basis van lucht- of aardwarmte. Een hybride warmtepomp is een prima tussenoplossing om op korte termijn al flink (60-70%) op het aardgasverbruik te besparen. In een aantal gevallen kan de hybride warmtepomp ook een eindoplossing zijn. Bijvoorbeeld in oudere gebouwen die onvoldoende geïsoleerd kunnen worden om volledig met alleen een warmtepomp te verwarmen. Deze gebouwen staan voornamelijk in de roodbruine vlekken op de kaart van de Warmtekoers.

Groen gas en waterstof zijn op dit moment - en waarschijnlijk ook in de toekomst - slechts (zeer) beperkt beschikbaar voor de gebouwde omgeving. Op dit moment zien we dat de kosten (zeker voor waterstof) erg hoog zijn. De algemene inschatting is dat het nog zeker 10 tot 15 jaar gaat duren voordat waterstof mogelijk een rol kan gaan spelen in de warmtetransitie.

Vanuit de eindgebruiker geredeneerd zijn dit overigens wel zeer interessante brandstoffen, omdat er in principe weinig aanpassingen in de woningen en gebouwen nodig zijn. Maar gezien de beperkte beschikbaarheid, is het ook hier cruciaal dat het energieverbruik zoveel mogelijk wordt beperkt. Zo kunnen er meer woningen en panden met eenzelfde hoeveelheid hernieuwbaar gas verwarmd worden. Dus ook hier is het verstandig om eerst goed te isoleren.

Op dit moment ligt er in Montfoort (en de rest van Nederland) een netwerk van aardgasleidingen dat mogelijk in de toekomst gebruikt kan worden voor groen gas, waterstof of een andere brandstof. Deze leidingen worden daarom niet zomaar uit de grond gehaald. Via Wijkuitvoeringsplannen wordt een toekomstige alternatieve warmtetechniek voor buurten en clusters bepaald. In overleg met de netbeheerder en andere partijen wordt gekeken of het bestaande aardgasnet gebruikt kan worden, of dat het net na verloop van tijd toch wordt weggehaald omdat het geen doel meer dient.

Maar vooralsnog houden we dus alle opties open. Let wel: om het financieel interessant te maken, moeten flinke delen van het net gebruikt worden voor groen gas of waterstof. Wanneer maar een beperkt aantal gebouwen aangesloten blijven dan zijn de kosten per gebouw relatief hoog.